" De screening van je baby is in goede handen. "
 

MAPLE SYRUP URINE DISEASE (MSUD)

MSUD is een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte. Met ‘stofwisseling’ wordt de aanmaak en de afbraak van stoffen in ons lichaam bedoeld.

De ziekte wordt veroorzaakt door een deficiëntie van het enzymcomplex-vertakte keten 2-ketozuur dehydrogenase. Bij MSUD worden de aminozuren (bouwstenen van eiwitten) leucine, isoleucine en valine niet goed afgebroken. Deze aminozuren komen voor in de voeding (oa in vlees, vis en zuivelproducten). Normaal worden deze aminozuren in het lichaam gebruikt om weefsels op te bouwen of ze worden omgezet in andere stoffen. Dit gebeurt in stappen. Voor elke stap is een speciaal eiwit, ook wel enzym genoemd nodig. Bij MSUD werkt het enzym vertakte keten ketozuur dehydrogenase niet goed. Dit leidt tot een teveel aan leucine, isoleucine en valine in het lichaam. Hierdoor verzuurt het lichaam en kan schade aan de hersenen ontstaan.

MSUD is een goed te behandelen ziekte. Daarom is het belangrijk de ziekte zo snel mogelijk op te sporen.

Het is een zeldzaam voorkomende stofwisselingsziekte met een voorkomen van minder dan 1:100.000 pasgeborenen in Vlaanderen.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld op het aminozuren profiel op gedroogd bloed en bevestigd door bepaalde aminozuren (leucine, isoleucine en valine) in plasma en een profiel van specifieke afbraakstoornissen (ketozuren) in de organische zuren analyse van de urine, gevolgd door DNA-analyse. Eventueel kan de restactiviteit van het enzym gemeten worden in witte bloedcellen en/of in fibroblasten (huidbiopt).

Het aminozurenprofiel in een gedroogd bloedspotje geeft de diagnose in stabiele omstandigheden in de neonatale periode, en tijdens decompensatie op latere leeftijd. De techniek die hiervoor aangewend wordt is de tandem-massaspectrometrie.

Verloop van de ziekte

Een kind met MSUD lijkt gezond. Zonder behandeling ontstaat, meestal in een periode van slecht eten en koorts, een sterke verhoging van de aminozuren door de afbraak van de eiwitten in het eigen lichaam. Hierdoor kan het kind suf worden of stuipen krijgen en kan er forse hersenschade ontstaan.

Er bestaan verschillende vormen.

Bij de ernstige vorm wordt het kind reeds enkele dagen na de geboorte ziek en kunnen er zware neurologische symptomen voorkomen. Een aantal kinderen zal daarom al ziek zijn op het moment van de afname van de hielprik. Bij de milde vorm kan zonder behandeling, na een periode van ziek zijn en braken, een achterstand in de ontwikkeling ontstaan en voorbijgaande evenwichtsstoornissen. Er kunnen ernstige ontwikkelingsstoornissen optreden door infecties of verhoogde inname van eiwitrijke voedingsstoffen.

MSUD heeft een goede prognose indien de behandeling voor het einde van de eerste levensweek wordt gestart.

Behandeling

Een levenslang aangepast dieet (zoals bij PKU) met een beperking van de vertakte keten aminozuren, is de behandeling. Dit dieet voorkomt een schade aan de hersenen. Het advies is om dit dieet gedurende het gehele leven aan te houden. Je wordt hierin begeleidt door de artsen en diëtist. Daarnaast zal je kind ook een supplement krijgen dat L-carnitine bevat. Indien het kind ziek wordt, zullen er extra energie worden gegeven in de vorm van suikers. Soms zal jouw kind dienen opgenomen te worden in het ziekenhuis voor het verkrijgen van een infuus.

MSUD is erfelijk

MSUD is een autosomaal recessieve aandoening. Dit betekent indien een kindje MSUD heeft, dat beide ouders drager zijn van de ziekte of de ziekte hebben. In de figuur hieronder wordt dit uitgebeeld.

Kinderen krijgen vrijwel alle erfelijke eigenschappen in tweevoud, namelijk een kopie van de moeder en een kopie van de vader. Iemand die 1 afwijkende kopie heeft gekregen van de vader of de moeder, wordt een drager genoemd. Dragers van de ziekte zijn nooit ziek.

Krijgt het kind echter twee afwijkende kopies, dus eentje van de vader en eentje van de moeder, dan is het kindje ziek.

Indien je allebei drager bent, dan is er 1 kans op 4 dat het kindje de ziekte zal hebben. Je kunt steeds meer informatie krijgen over erfelijkheidsadvies bij de Centra voor menselijke erfelijkheid.